PRZESZŁOŚĆ
SZKOŁY
PODSTAWOWEJ NR 4 IM TADEUSZA KOŚCIUSZKI
W
ŚWIĘTOCHŁOWICACH
- 3 czerwca 1879 r. - położenie kamienia
węgielnego pod budowę szkoły na podarowanej
przez hrabiego ziemi, w pobliżu Rawy.
- 16 sierpnia 1881 r. - poświęcenie budynku
nowej szkoły przez radcę duchownego ks.
Edwarda Delocha z Królewskiej Huty. Właśnie
w tym najstarszym zachowanym budynku
oświatowym w centrum Świętochłowic, zaczęła
się historia Czwórki. Szkoła liczyła 6 klas
i 6 mieszkań dla nauczycieli. Koszt jej
budowy wyniósł 33 tys. marek, z czego 1400
pochodziło z Funduszu Wolnych Kuksów.
Mieściła się w dwu budynkach. Realizowała
program szkoły sześcioklasowej i, zgodnie z
postanowieniem rejencji z czerwca 1876 r.,
wielowyznaniowej. Naukę uczniom i pracę
nauczycielom, wtedy adjuwantom – Langfortowi,
Wranikowi, Krausemu, Gabrielowi, Frenzelowi,
Pachnikemu, Ulrichowi i Kontnemu -
organizował od 1886 r. kierownik Konieczny.
- 1896 r. - w Czwórce zaczęła funkcjonować
szkoła koedukacyjna. Do czasu nadania Szkole
numeru IV, co stało się, wg zachowanych
Katalogów, najwcześniej w 1918 r., w Czwórce
działała szkoła koedukacyjna.
- 1 kwietnia 1907 r. w Czwórce rozpoczęła
działalność Kupiecka Szkoła Dokształcająca.
Pod kierownictwem p. Krawca 130 uczniów
poznawało tu tajniki stenografii,
prowadzenia korespondencji, prowadzenia
ksiąg, nauki o wekslach i państwie.
- po 1909 r.- zaczęła działać męska szkoła
nr VII. Na przełomie wieków funkcję rektorów
Szkoły nr VII pełnili panowie Scholz i
Wecker, a w skład grona pedagogicznego
wchodzili nauczyciele: Bartke, Becker,
Chromy, Döerfel, Gründel, Gündrüm, Hantke,
Hartsch, Hillebrand, Kubitza, Kusch, Müller,
Neuman, Obst, Piecha, Potyka, Wiecha, i
Zajonz. Program edukacyjny obejmował:
historię Kościoła, znajomość Biblii i
katechizmu, rachunki, czytanie, piękne i
poprawne pisanie, historię naturalną,
geografię, przyrodę, rysunki, śpiew,
gimnastykę a także robótki ręczne dla
dziewcząt. Ocenie podlegały także zachowanie
i pilność uczniów, którzy kończyli naukę w
terminie wiosennym lub jesiennym.
- 30 września 1910 r. - z inicjatywy Związku
Sportowego, Związek Szkolny nabył za 10 tys.
marek grunt nad Rawą i w latach 1911 – 1913
wybudował tam „ćwicznię”, tj. salę
gimnastyczną, pierwszy i przez długie lata
jedyny w Świętochłowicach obiekt szkolnej
kultury fizycznej. Obok wybudowano
sześcioklasową szkołę, mieszczącą także
symultaniczną szkołę dla 84
niepełnosprawnych umysłowo dzieci nr 7 pod
kierownictwem nauczyciela Paula - kamień
węgielny szkolnictwa specjalnego w centrum
Świętochłowic. Na początku XX w. w Czwórce
działały zatem szkoły VII i 7. Nowy budynek
szkolny, budynek z 1881 i sala gimnastyczna
ze względu na bliskość położenia przez lata
podlegały skutecznemu procesowi integracji,
tworząc dziś bazę lokalową SP nr 4 im.
Tadeusza Kościuszki.
- 1916 r. - zawieszenie pracy Szkoły
Dokształcającej, mieszczącej się w budynku
Czwórki. Cztery miesiące później szkoła
przestała istnieć.
- 1917 r. - salę gimnastyczną zmieniono w
magazyn.
- 9 grudnia 1920 r. - zakończenie
działalności szkoły dla niepełnosprawnych
umysłowo dzieci. Jedną z nich była
działająca w murach dzisiejszej Czwórki
Publiczna Szkoła Powszechna nr VI im. Karola
Miarki dla mniejszości językowej
niemieckiej.
- 1935 r. do Publicznej Szkoły Powszechnej
nr IV im. Tadeusza Kościuszki uczęszczało
701 uczniów, w tym 624 chłopców. Przewagę
chłopców można tłumaczyć wcześniejszym,
przynajmniej od 1918 r., funkcjonowaniem w
Szkole placówki typowo męskiej.
- 1918 r. do 1928 r. roku naukę w IV Szkole
Powszechnej Męskiej rozpoczęło 1481
chłopców. W 1918 r. program szkoły
obejmował: religię, czytanie, pisanie,
rachunki z geometrią, historię naturalną i
fizykę, geografię i historię, rysunki,
śpiew, gimnastykę i roboty. Oceniano także
zachowanie, pilność i porządek zewnętrzny
uczniów, z czasem zastępując trzy oceny
jedną za zachowanie. W tym czasie funkcję
kierownika Szkoły nr IV pełnił Franciszek
Żuława, a w skład grona pedagogicznego
wchodzili nauczyciele: Genowefa Bełtkówna,
Józefa Cichówna, Maria Cichówna, Stefan
Coner, Władysław Czarnik, Mikołaj Gorczyca,
Paweł Gorzoła, Zbigniew Grzesik, Józef
Kostecki, Karol Kozubal, Maksymilian Łatacz,
Roman Masztelarz, Janina Matyjanka, Antoni
Nogaj i Franciszek Nowak.
- 1937 r. - dwa lata przed wybuchem II wojny
światowej w Czwórce rozpoczęła działalność
trzecia placówka oświatowa - polska
Publiczna Szkoła Powszechna nr 10.
- 1939 r. – od 1 września do końca
października zarząd wydał 142 zarządzenia,
także te dotyczące likwidacji polskich
szkół. W tym czasie Czwórka podzieliła los
innych placówek edukacyjnych i stała się
szkołą niemiecką przeznaczoną dla dzieci
osób narodowości niemieckiej lub
przyznających się do niej.
- 1940r. – od stycznia do marca na
zorganizowany w Czwórce na dodatkowy kurs
języka niemieckiego uczęszczało 369 uczniów.
Zajęcia prowadzili nauczyciele: Vittoria
Kazpar, Knoepffler, Kronsted, Mazur i
Muschik.
- 1945 r. - już w marcu sprawna organizacja
administracji w Świętochłowicach pozwoliła
uruchomić większość szkół powszechnych, tym
bardziej, że do miasta wracali przedwojenni
nauczycieli i kierownicy. W Czwórce
rozpoczęły działalność dwie Publiczne Szkoły
Powszechne: nr IV im. Tadeusza Kościuszki i
nr 5 im. Karola Miarki. Kierownictwo
pierwszej powierzono legendzie
świętochłowickiej oświaty, Franciszkowi
Miśkiewiczowi, w późniejszych latach Leonowi
Białeckiemu, drugiej Stanisławowi Rynio,
którego w roku 1949 zastąpił Władysław
Czarnik.
- 1946 r. w Czwórce powstaje pierwsza w
mieście klasopracownia fizyczno – chemiczna,
z której wymiennie korzystało sześć
świętochłowickich szkół.
- 1948 r. - w Polsce ujednolicona została
organizacja szkolnictwa podstawowego. W
całym kraju Publiczne Szkoły Powszechne
przekształciły się w siedmioklasowe Szkoły
Ogólnokształcące Stopnia Podstawowego, by w
latach 60 wrócić do systemu ośmioklasowego.
- 1951 r. – szkoły w Świętochłowicach
otrzymały nową numerację. Obie, tworzące
Czwórkę, szkoły zachowały stare numery i
zaczęły w nowej rzeczywistości
administracyjnej funkcjonować formalnie jako
Szkoły Ogólnokształcące Stopnia Podstawowego
nr 4 i nr 5. Rozdział utrzymywał się do roku
1970, kiedy obie szkoły w naturalny sposób
ze względu na bliskość położenia, wspólne
budynki i wspólnych nauczycieli połączono w
jedną SP 4/5 im. Tadeusza Kościuszki.
- 1957 r. - dzieci ze Szkoły Podstawowej nr
4 w Świętochłowicach jako pierwsze na
terenie naszego województwa otrzymały
pałeczkę przechodnią Szkolnej Kasy
Oszczędności za najlepsze w tym roku
szkolnym wyniki oszczędzania.
- 1958/ 59 r. - zakład opiekuńczy KWK Polska
przekazuje Czwórce proporzec za dobre wyniki
w nauce. W kolejnych latach Szkoła
konsekwentnie buduje swoją pozycję, przez
długie lata wiodącej placówki szkolnej, raz
po raz zajmując pierwsze miejsca pod
względem wyników nauczania w mieście.
- 1960 r. – uruchomienie w Czwórce jednej z
trzech szkół powszechnych dla dorosłych oraz
kursów dla analfabetów.
- 1967/68r. -powstanie szkolnego boiska.
- 1974 r. - z inicjatywy Rady Młodzieżowej w
Szkole rozpoczyna działalność Klub
Uczniowski.
- 1976 r. - za osiągnięcia dydaktyczno –
wychowawcze Czwórka otrzymuje sztandar,
symbol historii i tradycji, znak łączący
opuszczających progi, obecnych oraz
przyszłych jej uczniów i wreszcie powód do
dumy. Czwórka otrzymała bowiem sztandar jako
pierwsza szkoła w mieście. Ufundowało go
Przedsiębiorstwo Robót Antykorozyjnych PW,
nowy zakład opiekuńczy Szkoły. Dyrektor
Przedsiębiorstwa Robót Antykorozyjnych PW -
Maksymilian Wicher w imieniu załogi wręczył
sztandar dyrektor szkoły Gabrieli Bosek. W
tym samym roku w wyniku kolejnej
reorganizacji sieci świętochłowickich
placówek oświatowych SP 4/5 przekształciła
się w znaną dziś SP 4 im. Tadeusza
Kościuszki i jako taka wkroczyła
teraźniejszość.
- 1 września 2013 roku - Czwórka zmienia
adres . Szkoła przeniosła się z ulicy
Szkolnej 10 na ulicę Szkolną 17 do nowszego
budynku
|